De weg naar behandeling – 5

In onze laatste nieuwsbrief van februari 2021 hebben we gemeld welke soort onderzoeken er op dit moment lopen. Daarbij meldden we dat er onderzoeken zijn naar onder andere Glaucoom en Leber welke naar verwachting ook heel interessant kunnen zijn voor ons als ADOA patiënten. Dit omdat het onderliggend probleem sterke gelijkenissen heeft. Zo vonden wij een artikel over een onderzoek naar Glaucoom en hebben we de betrokken onderzoeker een aantal vragen voorgelegd. Het onderzoek richt zich op de mogelijkheid om nieuwe gezonde (RGC) cellen in het oog te krijgen. Deze cellen hebben lange uitlopers naar de hersenen en zorgen voor je zicht (dit is een erg summiere samenvatting van hoe een en ander werkt maar het is wel de kern!). Hierbij een kort verslag van de vragen en antwoorden die we van de betreffende onderzoeker gekregen hebben;

We hebben gesproken met Thomas V Johnson. Hij is een clinicus-wetenschapper en een neurowetenschapper die, naast oogarts, oogchirurg en glaucoomspecialist, ook een translationeel wetenschappelijk laboratorium runt aan het Wilmer Eye Institute van Johns Hopkins. Ze bestuderen het potentieel van stamceltransplantatie om te worden gebruikt om vervanging van retinale ganglioncellen (RGC) en oogzenuwregeneratie te bereiken voor patiënten met optische neuropathieën, waaronder ADOA. Naast het runnen van zijn eigen laboratorium, is hij mededirecteur van het Hopkins Optic Nerve Regeneration Initiative.

De volgende vragen heeft de heer Johnson voor ons beantwoord;

Is dit onderzoek ook van toepassing op ADOA en ADOA +?
Ons werk is zeer goed toepasbaar op patiënten met ADOA. We voorzien dat transplantatie van stamcelafgeleide RGC’s in het oog het vermogen zou hebben om RGC’s die verloren zijn gegaan door een aantal verschillende optische neuropathieën, opnieuw te bevolken, waaronder: ADOA, glaucoom, ischemische optische neuropathie, optische neuritis, Leber optische neuropathie, traumatische Optische neuropathie en anderen.

In welke fase bevindt u zich nu? En hoe lang zou het duren om echt een therapie of medicijn te krijgen (ook voor ADOA)?
We bevinden ons momenteel in de preklinische fase. We werken met menselijke stamcellen en creëren menselijke RGC’s in het laboratorium, maar ons wetenschappelijk transplantatie werk wordt momenteel uitgevoerd in diermodellen van optische neuropathieën, waaronder knaagdieren en niet-menselijke primaten. Het is een grote uitdaging om te weten wanneer onze successen in het laboratorium en de veiligheid van onze benaderingen voldoende ondersteunende gegevens zullen opleveren om verder te kunnen gaan met klinische proeven bij mensen. Momenteel verwachten we deze mogelijkheid over 8-10 jaar. Natuurlijk, hoe sneller we experimenten in het laboratorium kunnen uitvoeren (mogelijk gemaakt met onderzoek financiering om meer wetenschappers te ondersteunen bij het uitvoeren van het werk), hoe sneller we verwachten klinische proeven bij mensen te kunnen doen. Klinische onderzoeken bij menselijke patiënten zouden waarschijnlijk ongeveer 2 tot 4 jaar duren, en alleen als die onderzoeken de veiligheid en werkzaamheid zouden aantonen, zou RGC-transplantatietherapie meer algemeen beschikbaar worden voor patiënten op een wijdverbreide basis.

Verwacht u stabilisatie of ook verbetering van het zicht?
Als onze van stamcellen afgeleide neuronale transplantatiebenadering werkt, verwachten we niet alleen stabilisatie van het gezichtsvermogen te zien, maar ook daadwerkelijk verbetering/terugkeer van het gezichtsvermogen. Visusverlies bij oogzenuwziekte ontstaat als gevolg van RGC-dood en oogzenuwatrofie. Het doel van ons werk is om van menselijke stamcellen afgeleide RGC’s te transplanteren in ogen met oogzenuwbeschadiging en deze nieuwe RGC in het oog te laten integreren en signalen naar de hersenen te sturen. Door de beschadigde of gedegenereerde RGC’s te ‘vervangen’, kunnen deze getransplanteerde neuronen de eerste therapievormen die in staat is om het gezichtsvermogen daadwerkelijk te herstellen bij aandoeningen van de oogzenuw, waaronder ADOA

Hoe zou een behandeling eruit zien?
Op dit punt is het waarschijnlijk te vroeg om veel details te geven over wat de behandeling zou inhouden. Ik verwacht echter dat veel van het voorbereidende werk voorafgaand aan de operatie zal plaatsvinden in een weefsel technisch laboratorium waar menselijke stamcellen worden gemanipuleerd en gedifferentieerd tot vervangende donor-RGC’s. Een patiënt zou dan transplantatie van de donor-RGC’s in het oog ondergaan tijdens een operatie in de operatiekamer, waarvoor waarschijnlijk een aantal andere bestaande, standaardoperaties nodig zou zijn om het oog voor te bereiden op transplantatie: inclusief pars plana vitrectomie (verwijdering van de gel uit het centrum van het oog) en mogelijk interne beperkende membraanschilfering. Tijdens dezelfde operatie zouden donor-RGC’s vervolgens in het oog worden getransplanteerd en dan zou de patiënt wakker worden en naar huis gaan om terug te keren voor klinische follow-up. Hoewel het herstel van de operatie tot het preoperatieve gezichtsvermogen van de patiënt niet al te lang hoeft te duren (dagen of een paar weken), zou het waarschijnlijk maanden duren voordat de donor-RGC’s nieuwe verbindingen tussen het oog en de hersenen genereren en daadwerkelijk het gezichtsvermogen beginnen te herstellen. Nogmaals, op dit moment zijn deze details voornamelijk gissingen, maar dit is de richting waarin we ons voorstellen dat ons wetenschappelijk werk gaat.