Roodlichttherapie
Recent zijn verschillende bedrijven begonnen met het aanbieden van brillen met rood licht https://eye-power.co.uk en www.eyecharger.com.au, die mogelijk het verlies van het gezichtsvermogen bij ouder wordende ogen kunnen verminderen, door de mitochondriën te beïnvloeden. Omdat ADOA een mitochondriale ziekte is, waren we natuurlijk benieuwd of het veilig is voor ADOA-patiënten en mogelijk baat bij kunnen hebben. ADOA wordt veroorzaakt door een beschadigd gen (OPA1) dat meerdere problemen veroorzaakt in de mitochondriën in de zogenaamde retinale ganglioncellen, de cellen die informatie tussen de ogen en de hersenen doorgeven. Mitochondriën zijn primair verantwoordelijk voor de energieproductie door een stof genaamd ATP te maken. ATP wordt geproduceerd in het mitochondriale membraan, waar het OPA1-gen bij meerdere processen een rol speelt. Als er onvoldoende ATP is, zijn de mitochondriën beschadigd. Beschadigde mitochondrië, geven een stof af die celdood in gang zet die tot verlies van gezichtsvermogen leidt.
Om inzicht te krijgen in hoe dit apparaat werkt, hebben we contact opgenomen met professor Glen Jeffery van het University College London, die tientallen jaren heeft besteed aan onderzoek naar het mechanisme in de ogen in relatie tot rood licht. Hij was zo vriendelijk om zijn gedachten met ons te delen.
Kunt u in lekentaal beschrijven hoe de aanpak werkt?
Wanneer mitochondriën op de proef worden gesteld door leeftijd of ziekte, hebben ze een verminderd membraanpotentiaal – ze hebben een lading, zoals een batterij en deze neemt af. Wanneer dit gebeurt, produceren mitochondriën minder ATP, wat nodig is voor de celfunctie. Wanneer het hoeveelheid ATP aanzienlijk afneemt, kunnen uiteindelijk kanalen in het mitochondriale membraan openen en celdood veroorzaken. De pompen die ATP aanmaken draaien in een relatief plakkerige laag watermoleculen. De meeste experts denken dat de absorptie van lange golflengten door de watermoleculen de plakkerigheid vermindert en dat de draaiende pomp hierdoor blijvend sneller wordt. Een sneller draaiende pomp verhoogt op zijn beurt de ATP-productie. Hoewel wetenschappers niet helemaal zeker zijn, is dit momenteel het meest waarschijnlijke mechanisme. Dit komt doordat de golflengten die de mitochondriale functie verbeteren deels overlappen met de golflengten welke door water worden geabsorbeerd. Dus bij blootstelling aan rood licht wordt ATP verhoogd, de mitochondriën blijven functioneren en celdood wordt vermeden.
Een vraag over de veiligheid van de nieuwe roodlichtbril. Meestal zijn er uitgebreide onderzoeken beschikbaar over de veiligheid van dergelijke nieuwe therapieën, maar op dit moment ben ik niet op de hoogte van dergelijke onderzoeken (het bedrijf beweert dat het is goedgekeurd door de ethische commissies van Moorfield’s en UCL, en niet op de markt wordt gebracht als een therapie, alleen als middel tegen veroudering). Zijn er biologische mechanismen die erop wijzen dat rood licht therapie niet veilig is, bij volwassenen en/of bij kinderen?
Veiligheid van licht aanmakende apparaten hangt af van energie en golflengte. Over het algemeen zijn apparaten met een langere golflengte veel veiliger bij dezelfde energie dan apparaten met een korte golflengte. Ik heb geen commerciële relatie met de twee bedrijven (Eye-power en Eyecharger), maar ik heb hun prototypes getest omdat ik het belangrijk vond dat er iets was waarvan ik wist dat het veilig was. Beide producten werken met energieën en golflengten waarvoor ik ethische toestemming heb gekregen van Moorfields Eye Hospital en ook van University College London. Dit bevestigde dat ze ruim binnen het veilige bereik liggen. Ze hebben echter geen klinisch veiligheidskeurmerk. Het verkrijgen hiervan kan een langdurig proces zijn. Ik heb beide bedrijven verteld dat we elke poging om te beweren dat hun apparaten officieel klinisch zijn goedgekeurd, ten zeerste zouden afkeuren en ik sta hier achter.
Dit gezegd hebbende, in de ongeveer 8 jaar dat ik in dit gebied werk, ben ik nog geen nadelige gevolgen tegengekomen van het gebruik van licht met lange golflengte bij een gepaste energieniveau. Onderzoekers op dit gebied hebben deze kwestie vaker besproken en dit onderwerp is al vele malen aan bod gekomen. Niemand heeft een probleem vastgesteld. We weten dat er situaties zijn waarin het gewoon niet werkt, b.v. bij toediening op het verkeerde moment van de dag of bij te lange blootstelling (>1 uur).
Kan roodlichttherapie het verloren gezichtsvermogen herstellen door de resterende retinale ganglioncellen (RGC’s) “harder te laten werken”, of kan roodlichttherapie de geleidelijke achteruitgang van het gezichtsvermogen stoppen, die typisch is voor ADOA?
Als het specifiek om ADOA gaat, zijn er veel onbekenden, maar we kunnen het volgende afleiden. Op basis van muismodellen (muizen met gemodificeerde OPA1-genen) zijn er mogelijke voordelen, maar dit is niet bevestigd bij menselijke ADOA-patiënten.
Een conservatieve visie zou zijn dat roodlichttherapie de progressie van de ziekte kan verminderen. We weten dat het de celdood vertraagt en ik heb dit in veel situaties gezien. Kan het iets herstellen? Nou, niet als de cel is gestorven, maar als de cel inactief is voorafgaand aan de celdood, dan misschien wel. Het herstelt zeker de functie van de menselijke kegeltjes in het oog die bij het kleurenzien een rol spelen. Deze cellen sterven niet met de leeftijd, maar ze verliezen geleidelijk hun functie.
Voor zover ik weet, was uw onderzoek gericht op fotoreceptorcellen, die zich niet in de ziekteweg van ADOA bevinden. Denkt u dat therapie met rood licht voordelen kan hebben voor oudere ADOA-patiënten (van wie het gezichtsvermogen niet alleen afneemt vanwege het afnemende aantal RGC’s, maar ook omdat de fotoreceptorcellen minder werken), zelfs als er niets verandert binnen de RGC’s zelf?
Dus kan het ADOA helpen? Mijn reactie is dat dit kan en met de juiste apparaten kan het geen kwaad. Het ergste geval is dus dat u een of twee keer per week 3 minuten van uw tijd verspilt aan het blootstellen van uw ogen. Het meer hoopvolle scenario is dat het tempo van de ziekte vertraagt wanneer gemeten over een voldoende lange periode. De fotoreceptor-functie zal verbeteren bij ouderen, hoewel niet iedereen het in het dagelijks leven waarneemt. Ik heb zeker enkele interessante resultaten gezien met rood licht en mitochondriale ziekte bij een paar kinderen van wie de ouders ervoor hebben gekozen om roodlichttherapie te gebruiken en die me op de hoogte houden. Maar dit is anekdotisch. Waar het op neerkomt, zou ik het indien nodig voor mezelf of mijn kinderen gebruiken, ja dat zou ik doen.
E-mail inteview met Glen Jeffery, door Peter Makai
Als laatste opmerking van de stichting Cure ADOA Foundation: we streven ernaar u op de hoogte te houden van de onderzoeksontwikkelingen, we raden op dit moment geen specifieke behandelingen aan. De enige behandelingen waarvan de veiligheid is bevestigd, zijn de behandelingen die uw arts (uiteindelijk) voorschrijft. Al het andere is op eigen risico.
