Rubia Ernest werkt al ruim zeventien jaar als optometrist. Doordat ze gezondheidsklachten kreeg, is ze zich gaan verdiepen in voeding. De kennis die ze de afgelopen jaren opgedaan heeft, wil ze graag met veel mensen delen. Daarom is ze nu naast haar werk in het ziekenhuis zelfstandig ondernemer en adviseert mensen over hormonen, voeding en leefstijl.
Haar eigen klachten (haaruitval en huidproblemen) hadden te maken met haar darmen en een tekort aan vetzuren, ontdekte Rubia. Ze kreeg een bloedtest die haar vetzuurprofiel in kaart bracht. Dat bleek een keerpunt. “Vanaf dat moment ben ik in contact gekomen met mensen die bezig waren met voeding en hormonen. Dat vond ik zó interessant, dat ik zelf een opleiding tot hormooncoach ben gaan volgen.”
Delen
Begin dit jaar schreef Rubia zich in bij de Kamer van Koophandel. “Het afgelopen jaar speelden er allerlei losse ideeën in mijn hoofd”, zegt ze. “Nu begint het steeds duidelijker te worden welke kant ik op wil.” Ze werkt aan een e-book waarin ze haar kennis over een gezonde leefstijl en ooggezondheid wil delen. En wellicht ook enkele recepten. Ook wil ze een trainingsplatform opzetten, met een speciale plek voor de oogheelkunde. “Ik kan me goed voorstellen dat ik in de toekomst vaker lezingen ga geven. Er is zoveel te delen.”
Goede voeding is volgens Rubia de basis van alles. “Voedingssupplementen kunnen nuttig zijn, als je van een bepaalde stof onvoldoende uit je voeding kunt halen. Maar ik ben er voorstander van om de voeding altijd als uitgangspunt te nemen, en alleen supplementen te slikken als dat echt nodig is.” Ze raadt aan om vooral ontstekingsremmend te eten: veel groenten, gezonde vetten zoals omega 3 van goede kwaliteit (liefst met antioxidanten), en zo min mogelijk snelle koolhydraten zoals die in witte pasta, rijst of brood zitten. “Langzame koolhydraten, zoals in groenten, zijn beter. Die ondersteunen je darmen.”
Groente verspreiden over de dag
Mensen met ADOA(-plus) wordt geadviseerd om te eten volgens de richtlijnen van het Voedingscentrum. Maar Rubia vindt die richtlijnen op sommige punten wat beperkt. “Waarom zou je alleen bij het avondeten groente eten? Ik geef er de voorkeur aan om ze verspreid over de dag te nemen en minder accent op brood te leggen.” Ook benadrukt ze dat behoeften kunnen verschillen. “Wat voor de één werkt, hoeft voor de ander niet goed te zijn. Vrouwen boven de 45 kunnen bijvoorbeeld meer eiwitten nodig hebben. Daar kijk ik altijd heel persoonlijk naar.”
Tijdens haar opleiding optometrie leerde Rubia niet over de rol van vetzuren en de werking van mitochondriën, de energiefabriekjes van onze cellen. De laatste jaren heeft ze zich daar helemaal in verdiept. “Er is inmiddels veel over bekend”, legt ze uit. “Als je het celmembraan optimaliseert en oxidatieve stress en ontstekingen vermindert, kan dat grote gevolgen hebben voor je gezondheid. Je stimuleert o.m. de aanmaak van nieuwe mitochondriën en helpt het lichaam om beschadigde op te ruimen. Veel chronische aandoeningen hebben te maken met verstoringen in die processen en laaggradige ontstekingen. Die laatste zijn echt funest voor je lichaam. Als je daar iets aan kunt doen, kun je misschien ook bij oogaandoeningen verschil maken. Ik ben nu bezig om allerlei puzzelstukjes met elkaar te verbinden. Mijn passie ligt nog altijd in de oogheelkunde. Maar ik wil mensen ook op een andere manier kunnen helpen, vanuit een breder perspectief op gezondheid.”
Bewustwording
Hoewel voeding in de oogheelkunde nog niet veel aandacht krijgt, ziet Rubia daar juist kansen. “In de diabeteszorg worden voeding en leefstijl in de spreekkamer veel vaker besproken. Maar ook bij glaucoom zijn in sommige onderzoeken al verbanden gevonden tussen voeding en het verloop van de ziekte. Die bewustwording wil ik graag vergroten.”
Naast voeding spelen ook andere leefstijlfactoren een rol in de hormonale balans. “Mensen met een oogaandoening zijn vaak geneigd om een zonnebril te dragen”, zegt Rubia. “Maar juist in de ochtend is het belangrijk om natuurlijk licht op je netvlies te laten vallen. Dat helpt bij het aansturen van je dag-nachtritme en ondersteunt je hormoonhuishouding.” Tegelijk waarschuwt ze voor te veel blootstelling aan uv-licht. “Dat kan oxidatieve stress veroorzaken. Zeker bij mensen met kwetsbare ogen wil je afbraak van netvliescellen zo lang mogelijk uitstellen.”
Keten
Veel mensen zijn zich er niet bewust van hoe voeding doorwerkt in het lichaam, weet Rubia. “Vetzuren bijvoorbeeld maken in het lichaam verschillende stappen door. Aan het einde van dat proces kunnen ze helpen om ontstekingen aan te maken of juist af te breken. Ontstekingsprocessen hebben op zichzelf een functie. Maar tegenwoordig eten we veel ultrabewerkte producten. Daardoor raakt die hele keten verstoord. Vroeger was voeding veel puurder en minder bewerkt. Nu is het moeilijker om in balans te blijven.” Ook het gebruik van pesticiden in de landbouw speelt mee volgens Rubia, net als het feit dat groenten tegenwoordig vaak minder mineralen bevatten door uitputting van de bodem. Al die factoren samen hebben invloed op onze gezondheid. “We krijgen te veel van sommige stoffen binnen, en te weinig van wat we echt nodig hebben. Omega 3 is daar een goed voorbeeld van. Dat kan al die processen in het lichaam ondersteunen, maar bijna niemand krijgt daar vanuit de voeding genoeg van binnen. Tenzij je elke dag een in het wild gevangen vette vis eet, maar dat doen maar weinig mensen.”
Leefstijlloket
In haar werk als optometrist is er weinig tijd om in consulten stil te staan bij voeding of leefstijl. “Toch zou ik daar graag iets mee doen. Misschien kan ik in het ziekenhuis een leefstijlloket of -spreekuur opzetten. Voor iedereen die zelf of binnen de familie te maken heeft met erfelijke oogaandoeningen. Als je kinderen al jong voedt met wat hun lijf écht nodig heeft, wat zou dat kunnen doen voor de toekomst van hun ogen?” Ze aarzelt even. “Ik kan daar wat ADOA betreft nu nog geen antwoord op geven, daarvoor is er nog te weinig bekend over het verloop van de ziekte. Maar ik geloof wel dat voeding en leefstijl invloed kunnen hebben op de progressie. Alleen is daar bij ADOA nu nog geen wetenschappelijke onderbouwing voor.”
Rubia is zich ook in haar eigen leven bewust van wat voeding met je doet. “Natuurlijk heb ik ook zwakke momenten”, zegt ze eerlijk. “Maar bewerkte voeding eet ik zo min mogelijk. Als ik een keer een energiereep koop, kijk kritisch naar de ingrediënten.” Ze houdt de 80-20-regel aan: tachtig procent van de tijd eet ze bewust en voedzaam, en twintig procent mag het iets minder strikt. “Een gebakje op een verjaardag moet kunnen. Maar ik word wel steeds selectiever in wát ik dan kies. Veel voeding bevat veel toegevoegde suikers en is ontwikkeld om je te verleiden om door te eten. Dat wil ik juist vermijden.” Daarom bakt ze haar eigen energierepen, met noten, zaden en dadels. “Die zijn van nature zoet en bevatten vezels. Zo blijf ik energiek, zonder dat mijn lichaam uit balans raakt.”
Pilot
Onlangs startte Rubia een pilot met Lowie van Eck, die ADOA heeft en fanatiek hardloopt. “Via Instagram kwam ik hem tegen in een groepje voor optometristen. Ik was direct onder de indruk van zijn energie en doorzettingsvermogen”, vertelt Rubia. “Ik heb hem benaderd en gevraagd of hij bekend was met de kracht van voeding. Dat was nog vrij nieuw voor hem, maar nadat ik wat uitlegde, vond hij het belangrijk om daarin te investeren.”
Samen bekeken ze Lowies vetzuren via een bloedtest. “Dat is een belangrijke basis. Je wil dat je lichaam ontstekingsremmend werkt, zeker als je veel sport. Sport is gezond, maar kan ook ontstekingen uitlokken. Lowie gebruikt nu een omega 3-supplement. Ook kijken we samen naar vitamines en mineralen die belangrijk zijn voor de ogen en hoe Lowie zijn voeding daarop kan aanpassen. Elke hondertwintig dagen vernieuwen je rode bloedcellen zich. Dus we plannen over vier maanden een moment om opnieuw te meten. Zo kunnen we echt zien wat voeding en suppletie voor hem doen.”
Wil je meer lezen over hormonen, voeding en leefstijl? Rubia heeft een blogpagina op haar website.
