Lowie van Eck (33 jaar) is leraarondersteuner bij Bartiméus Speciaal Onderwijs Zeist. Dit is een school voor kinderen met een visuele beperking. Zij leren hetzelfde als kinderen op een reguliere basisschool, maar dan toegankelijk gemaakt met bijvoorbeeld een beeldschermloep, braille of contrasterende kleuren.
In het kader van de Dag van de Leraar én de Week van de Toegankelijkheid, die dit jaar in het teken van toegankelijk onderwijs staat, stelden we Lowie een aantal vragen. We zijn benieuwd naar zijn ideeën over toegankelijkheid in het reguliere onderwijs en de mogelijkheden van speciaal onderwijs.
Wat doe jij als leraarondersteuner bij SO Zeist?
“De functie van leraarondersteuner is heel divers. Ik geef bijvoorbeeld instructie aan leerlingen tijdens de reken-, taal- en spellingslessen. Ook begeleid ik hoogbegaafde leerlingen door hen extra verrijkingsstof aan te bieden. Daarnaast geef ik ICT-lessen aan een deel van onze leerlingen. Dit zijn enkele werkzaamheden die standaard in mijn rooster staan. Wanneer een leerkracht verlof heeft of een vergadering bijwoont, neem ik de klas waar. Naast het begeleiden van kleine groepjes komt het dus ook regelmatig voor dat ik voor de hele klas sta.”
Kunnen kinderen die dit onderwijs gevolgd hebben vervolgens naar een reguliere middelbare school met bepaalde ondersteuning en hulpmiddelen? Of gaan ze dan naar een speciale middelbare school?
“Op onze locatie in Zeist hebben we ook het VSO in hetzelfde gebouw, waar veel van onze leerlingen voor kiezen. Zij kennen het gebouw, de omgeving en veel van de leerkrachten die hier werken. Vakspecifieke docenten, zoals bewegingsonderwijs, muziek en creatieve vorming, geven zowel les aan het SO als aan het VSO. Zo blijven leerlingen in een vertrouwde en bekende omgeving. Natuurlijk komt het ook voor dat er gekozen wordt voor een reguliere middelbare school. Deze leerlingen krijgen ondersteuning van een AOB’er (ambulant onderwijskundig begeleider) die zorgt voor de juiste hulpmiddelen en begeleiding. Bijvoorbeeld Hanneke Kemp, die ook in de ADOA-podcast voorkomt.”
Luister naar aflevering #7 van de ADOA-podcast met Hanneke Kemp >
Hoe vind je het om als leraarondersteuner bij SO Zeist te werken?
“Elke oogziekte en ieder kind is anders, en dit maakt mijn werk leuk en uitdagend. Daarnaast leer ik door het werken op een cluster 1-school ook met mijn eigen visuele beperking om te gaan. Doordat ik omringd word door mensen met een visuele beperking, wordt mij regelmatig een spiegel voorgehouden. Mijn leerlingen gebruiken soms (kijk)strategieën waar ik zelf nog niet aan gedacht had en die ik vervolgens ook kan toepassen. Dat is, denk ik, de kracht van onze school: de specialisatie die we hebben in de doelgroep en onze ervaringsdeskundigheid.”
Hoe is jouw eigen schooltijd geweest? Hoe was jouw zicht op dat moment en heb je hulpmiddelen gebruikt?
“Toen ik zeventien jaar oud was, is de diagnose Opticus Atrofie vastgesteld. Hierdoor was er tijdens mijn tijd op de basisschool en middelbare school weinig kennis over mijn zicht. Leerkrachten hadden wel door dat ik verminderd zicht had, waardoor ze hun best deden om mij de juiste hulp te bieden.”
“Ik vind dat alle leerkrachten aandacht moeten hebben voor het individuele kind. Ondanks het ontbreken van hulpmiddelen zoals loepen of vergroting, lukte het mij toch om het reguliere onderwijs succesvol door te komen. Toegankelijk onderwijs begint wat mij betreft bij pedagogisch tact, waarbij meesters en juffen op de juiste manier handelen.”
Denk je dat als er meer aandacht is voor toegankelijkheid, meer kinderen regulier onderwijs zouden kunnen volgen? Wat is hier volgens jou voor nodig en is dit wenselijk?
“Natuurlijk zal dit de groep leerlingen die regulier onderwijs kan volgen, vergroten. Binnen het SO richten wij ons op kritische succesfactoren, waarbij het doel is om de maatschappelijke participatie van blinde en slechtziende leerlingen te versterken. Het is erg belangrijk dat onze doelgroep leert om zelfstandig te zijn in het verkeer (oriëntatie en mobiliteit), kijkstrategieën aan te leren en ICT-vaardigheden te ontwikkelen. Deze vaardigheden zijn essentieel en moeten daarom bewust aangeleerd worden.”
Is er iets dat je zelf graag zou willen delen in het kader van de Dag van de Leraar en de Week van de Toegankelijkheid met als thema toegankelijk onderwijs?
“Ook voor ons is de basis om te kijken naar wat het individuele kind nodig heeft. Toegankelijkheid start wat mij betreft bij het écht zien van de leerling en oog hebben voor zijn of haar behoeften.”
Over Lowie
Naast zijn werk als leraarondersteuner, inspireert Lowie velen met zijn sportprestaties. Zo werd hij in 2023 Nederlands Kampioen Running Blind, begeleidde een geblinddoekte buddy tijdens een run van 15 kilometer en finishte hij dit jaar als eerste slechtziende loper zelfstandig een marathon!
