PYC: eerste patiënt krijgt ADOA-medicatie in oktober 2024
Eind september hadden we een gezamenlijk overleg met PYC en met de Autosomal Dominant Optic Atrophy Association, onze zusterorganisatie uit de VS. PYC werkt al enige tijd aan een behandeling voor klassieke ADOA, waarbij de OPA1-mutatie de ziekte veroorzaakt en er geen andere symptomen zijn dan het verlies van zicht. Bij klassieke ADOA leidt een tekort aan OPA1 tot schade aan de mitochondriën, wat uiteindelijk leidt tot de dood van de mitochondriën in de retinale ganglioncellen (RGC’s). RGC’s kunnen niet functioneren zonder mitochondriën in de cel, wat ertoe leidt dat de RGC’s langzaam afsterven. Dit veroorzaakt een verminderde dichtheid van de oogzenuw, wat op zijn beurt tot gezichtsverlies leidt, meestal over een langere periode. PYC richt zich momenteel op deze eenvoudigste variant (de zogenaamde haplo-insufficiënte patiënten), waarbij patiënten met een dominante negatieve mutatie (waarbij de OPA1-mutatie extra toxische effecten heeft) en patiënten met bijkomende symptomen zoals ADOA+ worden uitgesloten.
BANKSIA
PYC voert momenteel een natural history-studie uit (beschouwende studie), met de naam BANKSIA. Het doel hiervan is het verloop van ADOA te begrijpen en biologische veranderingen (biomarkers) aan te tonen die verband houden met het beloop van de ziekte. Hoewel ADOA uiteindelijk leidt tot verlies van zicht, treedt mitochondriale schade veel eerder op. Het meten van mitochondriale schade is echter moeilijk.
De BANKSIA-studie onderzoekt twee innovatieve biomarkers – Detectie van Apoptotische Retinale Cellen (DARC) en flavoproteïnefluorescentie (FPF) – om de vooruitgang bij ADOA op moleculair niveau vast te stellen. Deze biomarkers zijn belangrijk omdat klinische studies mogelijk niet direct een verbetering van het zicht kunnen aantonen (het verlies van zicht verloopt te langzaam). Daarom probeert PYC vast te stellen of de afname van deze biomarkers gerelateerd is aan een verminderde dichtheid van de oogzenuw, de laatste stap voordat het zicht afneemt. Deze studie zal cruciale inzichten verschaffen in de vooruitgang van de ziekte.
De natural history-studie, BANKSIA, is actief bezig met het inschrijven van deelnemers en zal 24 maanden duren. De studie zal 40 patiënten van >8 jaar oud inschrijven en hun voortgang op meerdere tijdstippen volgen.
SUNDEW
Daarnaast test PYC ook een nieuw medicijn voor ADOA in een studie met de naam SUNDEW. De SUNDEW-studie bekijkt de veiligheid en farmacokinetiek (hoe het medicijn in het lichaam wordt opgenomen) van PYC’s ADOA-medicijnkandidaat, PYC-001.
SUNDEW is een klinische studie met een enkel oplopende dosis (SAD) en zal in Australië van start gaan. Een zogeheten open-label fase 1-studie zal patiënten van 18 jaar en ouder inschrijven, die een enkele ooginjectie krijgen, gevolgd door een monitoringperiode van vier weken. PYC hoopt een vroege veranderingen op te pikken op de DARC en FPF biomarkers. Dit zal bijdragen aan toekomstige studies bij patiënten met ernstigere vormen van ADOA.
DE onderzoekers zijn ook van plan een samengesteld eindpunt voor te stellen voor de goedkeuring van hun cruciale proeven. Dit doen ze om de kans te vergroten dat de doeltreffendheid binnen de tijdsduur van de studie wordt aangetoond.
De SUNDEW-studie vindt voornamelijk plaats in Australië (Sydney en Tasmanië). Er zijn plannen om uit te breiden naar de Verenigde Staten.
Voor de SUNDEW-studie zijn nog niet voldoende patiënten gevonden. Dit komt doordat eerst alleen patiënten met een bepaalde gezichtsscherpte mochten deelnemen. Als reactie hierop heeft PYC het protocol van de studie aangepast. De inclusiecriteria zijn versoepeld. Nu komen mensen in aanmerking op basis van visuele veldtesten, waardoor meer patiënten mee kunnen doen. Verder staat PYC open voor samenwerking met patiëntenorganisaties zoals de Cure ADOA Foundation en de ADOAA om het bewustzijn en de wervingsinspanningen te vergroten. We hebben de werving en uitbreiding van locaties besproken en Cure ADOA en ADOAA hebben hun hulp aangeboden om Australische patiënten te benaderen.
Als deze eerste proef met een enkele dosis veilig blijkt te zijn, zal er een aanvullende veiligheidsstudie volgen. Daarbij ontvangen patiënten meerdere keren de medicatie om de veiligheid op langere termijn te testen (MAD). Als die studie ook succesvol is, is PYC van plan om grotere cruciale proeven te starten om aan te tonen dat het medicijn echt werkt.
Dit is heel belangrijk voor de instanties die veiligheid van de geneesmiddelen beoordelen, zoals de EMA of FDA. Pas na hun goedkeuring kunnen de medicijnen verkocht worden. Ook voor vergoeding door zorgverzekeraars of zorgstelsels zoals de NHS, en voor voorschrijvende artsen, is dit van belang. Als alles goed verloopt, kunnen patiënten dit medicijn mogelijk rond het begin van de jaren 2030 van hun oogartsen ontvangen.
Hoe kan ik deelnemen?
Klinische studies zijn dus nodig om nieuwe medicijnen in de toekomst naar de kliniek te brengen en om vergoeding door zorgstelsels of verzekeringsmaatschappijen mogelijk te maken. PYC voert momenteel een reeks studies uit in Australië, Frankrijk, Nederland, Duitsland, Oostenrijk en op verschillende locaties in de VS, waaronder Florida en Washington. Deze studies kunnen alleen succesvol zijn als er voldoende patiënten deelnemen.
Daarom hebben dergelijke studies betrokken vrijwilligers nodig die bereid zijn tijd vrij te maken en zich bloot te stellen aan het ongemak van meerdere tests/medische procedures. In ruil daarvoor worden alle kosten die verband houden met vluchten, lokaal vervoer, accommodatie, enz. volledig gedekt door PYC. Zowel voor de deelnemers als hun reisgenoten. PYC zet zich in om dit proces zo soepel en toegankelijk mogelijk te maken voor degenen die aan de proef deelnemen.
Als je serieus geïnteresseerd bent om deel te nemen aan de natural history-studie, klik dan op een van de volgende links voor meer informatie:
Nederlands https://adoa.eu/nieuws/meld-je-aan-voor-onderzoek-pyc
Engels https://adoa.eu/en/news/sign-up-for-pyc-research
Duits https://adoa.eu/de/nieuws/meld-je-aan-voor-onderzoek-pyc
Informatie over de beschouwende studie – Banksia (PYC-001) https://clinicaltrials.gov/study/NCT06140329
Informatie over de medicijnstudie – Sundew (PYC-001-101) https://clinicaltrials.gov/study/NCT06461286
